AMASYA
1) Yalıboyu Evleri
Amasya gezilecek yerler listemizdeki ilk ve en önemli duraklarımızdan biri olan Yalıboyu Evleri, Amasya’nın simgelerinden biri olarak kabul ediliyor. Şehir merkezinde yer alan Yeşilırmak kenarındaki tarihi evler, dik bir dağın bitiminde yer aldığı için oldukça estetik ve ilgi çekici bir manzara ortaya çıkarıyor.
Genellikle iki veya üç katlı olan evler, ahşap ve beton malzeme kullanılarak inşa edilmiş. Dönem dönem restore sürecinden geçen tarihi konakların olduğu alanı görmek isterseniz, Yeşilırmak kenarına gelmeniz yeterli.
2) Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları
Yalıboyu Evleri’ne geldiğinizde gözünüzü alacak nehir kenarındaki şehrin simgelerinden birisi de Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları… M.Ö 333 yılında Pontus devletinin başkenti olarak kullanılan şehir, Helenistik dönemin krallarının mezarlarına da ev sahipliği yapıyor. Dev kaya kütlelerinin oyularak şekillendirilmesiyle yapılan kaya mezarları, Yalıboyu Evleri’nin hemen arkasında, Harşena Dağı’nın eteğinde yer alıyor.
Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları’nı görmek için, Yalı sokak üzerinde yürümeniz gerekiyor. Aracınızı geride bıraktıktan sonra mezarlara tırmanan merdivenleri çıkmanız gerekiyor. Basamakları tırmanmak biraz yorucu olabilir, ama göreceğiniz manzaranın buna değeceğinden eminiz.
3) Amasya Kalesi
Amasya Kalesi, Amasya gezilecek yerler listesinin olmazsa olmazlarından biri! Amasya’nın şehir merkezine tepeden bakan bu görkemli yapı, şehrin en önemli tarihi ve mimari simgelerinden biri olan Amasya Kalesi. Şehrim merkezinden akan Yeşilırmak’tan 300 metre yükseklikte yer alan Harşena Dağı’nın üzerindeki kalenin üzerinde herhangi bir kitabe yer almadığı için ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı net olarak bilinmiyor.Bazı kaynaklara göre Pontus kralı tarafından yaptırıldığı söylense de, kalenin kalıntıları arasında Eski Tunç Çağı’ndan kalan kalıntılar da yer alıyor. Türklerin 1075 yılında şehri fethinden sonra pek çok kez ekleme ve bakım sürecinden geçen kale, kesme taş ve molozdan inşa edilmiş. Kale içerisinde Osmanlı döneminden kalan hamam ve pek çok mezar yer alıyor. Şehir merkezinde yer alan dağın eteklerinden kaleye kolayca çıkabileceğiniz bir yol bulunuyor.
4) II. Bayezid Külliyesi
Amasya’nın simgelerinden biri olan Bayezid Külliyesi, Yeşilırmak’ın kenarında yer alan oldukça estetik bir tarihi eser. 1481 yılında II. Bayezid’in tahta çıkmasıyla yapımına başlanan ve 1486’da biten tarihi yapı, külliye ve yanında yer alan cami ile oldukça dikkat çekiyor. Nehrin kenarında yer alan bu büyük külliye, şehrin önemli tarihi eserlerinden biri. Geniş ve büyük avlusu, el işlemeli taç kapısı ve mimari işçiliğiyle dikkat çeken yapıyı, Amasya geziniz sırasında ziyaret edebilirsiniz. Ve hatta II. Bayezid Külliyesi’ni Amasya gezilecek yerler listesine sizler de unutmadan eklemelisiniz!
5) Hazeranlar Konağı
Yalıboyu evlerinin içerisinde yer alan Hazeranlar Konağı. Hatuniye Cami’nin hemen yanında, Yeşilırmak’ın kenarında yer alan surların üzerine yapılmış olan ev, mimari yapısıyla Safranbolu Evlerini anımsatıyor. 1865 yılında dönemin Amasya Deftedarı Hasan Talat Efendi tarafından yaptırılan konak, Osmanlı Dönemi’nden kalan en güzel yapılardan biri. Konağın ismi ise, konakta uzun süre yaşayan Hazeran Hanım’dan geliyor.1976 yılında bakanlık tarafından restore edilerek müze haline getirilen konak, Amasya’da yaşanan deprem nedeniyle zarar gördüğü için 1998 yılında yeniden restorasyon sürecine girmiş. Günümüzde etnografya müzesi olarak hizmet veren konak, alt katında yer alan salonda ise sanat galerisi olarak hizmet veriyor.
6) Burmalı Minare Cami
Amasya’nın en meşhur simgelerinden ve tarihi yapılarından birisi de, şehir merkezinde yer alan Derekocacık Mahallesi’ndeki Burmalı Minare Camisi. Üzerinde yer alan kitabesine göre, iki kardeş olan ve dönemin Selçuklu hükümdarı II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in de veziri, Necmeddin Ferruh Bey ve kardeşi Haznedar Yusuf tarafından yaptırıldığı biliniyor. 1242 yılında inşa edilen cami, burma şeklindeki minaresiyle dikkat çekiyor.
Ancak cami ilk yapıldığında minaresi bu şekilde değilmiş. İlk olarak ahşap olarak yapılan minare, daha sonradan 1730 yılında yaşanan yangında büyük hasar görmüş. Onun yerine yapılan minare de bugünkü görüntüsüyle oldukça dikkat çeken bir yapı haline gelmiş.
7) Amasya Arkeoloji Müzesi
1925 yılında Sultan II. Bayezid Külliyesi’nin iki odasında toplanan arkeolojik eserler ve İslami Devir mumyalarının bir araya getirilmesiyle önce bir “Müze Deposu” oluşturulmuş ve ardından eserlerin çoğalmasıyla, sergilenecek yerlere ihtiyaç duyulmuş ve bu eserler 1962’de Selçuklu Döneminin anıtsal eserlerinden olan Gökmedrese Cami’sine taşınmış. Amasya Arkeoloji Müzesi, 1977 yılında ise günümüzdeki modern binasına taşınmış ve tüm eserler kronolojik sıraya göre teşhir edilerek 1980 yılında hizmete açılarak, Amasyalıların ziyaretine hazır hale gelmiş.Neden Gitmeliyim? 11 ayrı medeniyetin etnografik, arkeolojik, sikke, mühür, el yazması ve mumya olmak üzere 24 bin eserine ev sahipliği yapan Amasya Arkeoloji Müzesi, bölgenin en zengin ve modern müzesi olarak hizmet veriyor. Müze üç kattan oluşuyor. Bodrum katında; deposu, laboratuvarı ve diğer hizmet birimleri. Alt katta; büfe, dinlenme salonu ve küçük bir sergi salonu, üst katında ise; sikke, arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilendiği iki büyük salon yer alıyor. Bahçesinde ise Sultan I. Mesut Türbesi içerisinde 6 tane İlhanlı Dönemine ait mumya ve taş eserler sergileniyor.
8) Şehzadeler Müzesi
Şehzadeler Müzesi, 1800’lü yıllarda inşa ettirilmiş ve mal sahibi tarafından 1986 yılında yıktırılmış. Bina, 2007 yılında Amasya Valiliği tarafından aslına uygun olarak yeniden yaptırılmış ve Şehzadeler Müzesi adıyla 2008’de yeniden hizmete açılmış.İki katlı ahşap binadan oluşan müzede, alt katta Amasya’da valilik yapan ama sultan olamayan şehzadelerin balmumu heykelleri, üst katta ise şehirde valilik yapıp daha sonra sultan olan şehzadelerin balmumu heykelleri sergileniyor. Müzenin iç tasarımında ise sultanların yaşamış oldukları zaman diliminin sanat unsurlarına yer verilmiş; müzedeki duvarları süsleyen çiniler, hat, tezhip, minyatür ve ebrular 14., 15. ve 16. yüzyılların sanat anlayışını yansıtıyor.
9) Sabuncuoğlu Tıp ve Cerrahi Müzesi
Amasya gezilecek yerler denildiğinde akla ilk gelenlerden biri olan Sabuncuoğlu Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi, Amasya şehir merkezinde Yeşilırmak kenarında yer alan cadde üzerinde konumlanmaktadır. 703 yıllık tarihi Amasya Bimarhanesi, 2011 yılından itibaren Sabuncuoğlu Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi olarak ziyaretçilerine kapılarını açmıştır. Müze; 1308-1309 yıllarında ve sonrasında İlhanlılar, Anadolu Selçukluları ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde hastaların tedavi edildiği bir yer olarak hizmet vermiştir.
Son 11 yılda ise Amasya Belediye Konservatuarı olarak kullanıldıktan sonra Belediye Başkanının kararıyla Fatih Sultan Mehmet döneminin önemli hekimlerinden olan Amasyalı Sabuncuoğlu Şerafeddin adına bir müze olarak 2011’de hizmete açılan müze, Amasya gezinizde keyifle gezeceğiniz noktalardan biri.
10) Minyatür Amasya Müzesi
1914’de çekilmiş bir fotoğraftan esinlenerek yapılan tarihi bir kent maketi olan Minyatür Amasya Müzesi, Sultan Bayezid Külliyesi’nin imaret binasının bir salonu içerisinde yer alıyor. Müzenin yapımına 2008 yılında başlanmış ve 2010 yılında hizmete açılmış. Minimal maketlerle geçmişin kültürel yapısının, şehrin dokusunun, mekan ve mimari yapılarının, dağlarının yanı sıra belli noktalarda hareket halindeki figürleriyle, 2300 yıldız simülasyonu ve şehir aydınlatmalarıyla bütün bir şehir canlandırılmaya çalışıldığı müzede, Türkçe ve İngilizce sunumları da dinleyebilirsiniz. Dolayısıyla Minyatür Amasya Müzesi, Amasya’da gezilecek yerler arasında mutlaka bulunmalı!
11) Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesi
Amasya’da gezilecek yerler arasında, şehrin önemli değerlerinden biri olan Saraydüzlü Kışla Binası, 12 Haziran 1919 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının buraya gelerek 22 Haziran 1919’da ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini oluşturan Amasya Genelgesi’ni açıkladığı kışla işte burası.
1944’de meydana gelen toprak kayması nedeniyle hasar görüp ve sonrasında tamamen yıktırılan bina, Amasya Valiliğinin tarafından aynısı yeniden inşa edilerek ve 2009 yılında hizmete açılmış.Binanın giriş katında; ışıklı bilgi panoları, balmumu heykelleri ve eser vitrinleriyle Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini oluşturan Amasya Genelgesi’nin anlatıldığı müze mevcut. Ayrıca bina; sempozyum, konferans, sergi gibi etkinliklere de ev sahipliği yapıyor. Binanın içinde yer alan 340 kişi kapasiteli salonda ise tiyatro, şiir dinletisi, Cumhuriyet Resepsiyonu ve benzeri programlar gerçekleştiriliyor.
12) Ferhat ile Şirin Aşıklar Müzesi
Şehrin önemli müzelerinden bir diğeri olan Ferhat ile Şirin Aşıklar Müzesi yer alıyor. Amasya, efsanevi aşıklar Ferhat ile Şirin’in yaşadığı yer olarak biliniyor. Şirin’e olan aşkı uğruna dağları delerek, suyu getiren Ferhat’ın izleri ise hala “Ferhat Su Kanalı” olarak bu şehirde yaşıyor. Hüsrev-ü Şirin ya da Ferhat ile Şirin adlarıyla İranlı ve Türk divan şairlerince mesnevi şeklinde yazılmış bu halk öyküsü Türkiye, Azerbaycan, İran, Orta Asya ve Balkanlar’da varyantlarıyla yüzyıllardır dilden dile dolaşıyor. Siz de Ferhat ile Şirin’in masal haline gelen bu öyküsünü yerinde görmek istiyorsanız, Amasya merkeze gelmeden önce, Ferhat Su Kanalı bölgesine gelmeniz yeterli.
13) Borabay Gölü
Amasya’da gezilecek yerler listemizde şimdi sıra doğal güzelliklerde! Şehrin doğa harikalarından biri olan ünlü Borabay Gölü’yle başlıyoruz. Aynalı Göl adıyla da bilinen doğal park, Amasya’nın Taşova ilçesinde yer alıyor. Şehir merkezine 60 km mesafede bulunan göle ulaşabilmeniz için, göle 3 km uzaklıktaki Borabay Köyü’ne gelmeniz gerekiyor. Deniz seviyesinden 1050 metre yükseklikte yer alan doğa harikası gölün, yemyeşil manzarasıyla ilk gördüğünüz anda sizi büyüleyeceğine eminiz.Borabay Gölü’ne gelmişseniz, dilerseniz konaklama imkanınız da bulunuyor. Kamp için en uygun yerlerden biri olan tabiat parkında çadır kurmak isterseniz 46 TL çadır ücreti vermeniz gerekiyor. Ancak dilerseniz tesisin içerisinde yer alan ahşap bunglov evlerde de konaklayabiliyorsunuz. Doğayla iç içe, sakin bir tatil gün geçirmek isterseniz, Borabay Gölü’nün tadını çıkarabilirsiniz.
14) Yedi Kuğular Kuş Cenneti
Amasya’ya geldiğinizde mutlaka uğramanız gereken gezi noktalarından bir diğeri de, şehrin en güzel noktalarından biri olan Yedi Kuğular Kuş Cenneti… Amasya il merkezine 30 km mesafede yer alan Suluova’nın 9 kilometre ilerisindeki tabiat parkı, 35’e yakın kuş türüne ev sahipliği yapıyor. 1989 yılından beri sit alanı olarak koruma altına alınan park, özel düzenlemeyle mesire alanına çevrilmiş.Yedi Kuğular Kuş Cenneti’nde bulunan parkta yemyeşil ağaçlarının altında yer alan piknik masalarında sevdiklerinizle harika bir gün geçirebilir, doğanın tadını çıkarabilirsiniz. Doğal parka geldiğiniz kuşları görmezseniz üzülmeyin, kuşlar göç zamanlarında hareket ettiği için başka yerlerde doğanın keyfini çıkarabiliyorlar.
15) Aynalı Mağara
Amasya’nın en çok ziyaret edilen turistik noktalarından biri olan Aynalı Mağara, şehre 3 km mesafede yer alan Ziyaret Kasabası’nda yer alıyor. Kaya mezarı olarak devasa kaya kütlesinin oyulmasıyla yapılan yapı, güneş ışığı vurduğunda parlaması nedeniyle Aynalı Mağara ismini almış. 13 metre yüksekliğiyle dikkat çeken yapı, Güzelcekız gibi farklı hikayelerle dilden dile dolaşıyor.
Ancak tarihçilere göre, Helenistik Çağ’da bölgede yaşamış olan Mitra Rahibi Tes’in, M.Ö 2. yüzyılda inşa edilmiş anıt mezarı olduğu ileri sürülüyor. İçerisinde İsa ve 12 Havarisinin figürlerinin resmedildiği mağara ve kaya mezarını, Amasya gezinizde ziyaret etmeyi unutmayın.